Studia to nie to samo co w szkołach ponadgimnazjalnych – niestety, bądź też stety. Uczelnie różnią się praktycznie wszystkim – od systemu oceniania, przez nieregularny plan zajęć, po obowiązki. Dlatego też chciałabym przybliżyć wam prawa i obowiązki studenta. Najściślej mówiąc czytam i analizuje za was regulamin studiów. To co nam wolno a czego nie i czego powinniśmy się domagać a nie zawsze to robimy. Być może mój krótki poradnik przyda się nie tylko pierwszakom.
Zatem od kiedy faktycznie jestem studentem? Osoba przyjęta na uczelnie nabywa prawa studenta z chwilą immatrykulacji, czyli wpisu studenta do rejestru uczelni. Wiąże się to również z uzyskaniem indeksu (odpowiednik licealnego Dzienniczka Ucznia na oceny), gdzie dokumentowany jest przebieg studiów.
Dziekan może powołać spośród nauczycieli opiekuna roku, który ma obowiązek zapoznać studentów ze strukturą uczelni, systemem stypendialnym oraz koordynuje zajęcia na uczelni z zajęciami praktycznymi u pracodawcy. Natomiast przy pracy dyplomowej rolę opiekuna przejmuje promotor pracy. Każdy rok wybiera również spośród swojej grupy starostę (dawniej – przewodniczący klasy), który jest przedstawicielem roku. To on powinien zająć się kontaktami z wykładowcami, sprawami z legitymacjami czy składania indeksów do dziekanatu.
Rok akademicki trwa od pierwszego października do trzydziestego września następnego roku kalendarzowego. Każdy rok akademicki składa się z dwóch semestrów – zimowego i letniego, każdy zawiera 15 tygodni zajęć. Po każdym semestrze następuje „wyczekiwana” przez wszystkich sesja egzaminacyjna oraz sesja poprawkowa, dająca nam możliwość zaliczenia przedmiotów. Trwają one co najmniej po 14 dni (włącznie z weekendami). Harmonogram sesji egzaminacyjnej opracowują studenci w porozumieniu z egzaminatorami. Mamy trzy formy zaliczenia – może to być egzamin (test, egzamin pisemny, bądź egzamin ustny), zaliczenie z oceną bądź zaliczenie bez oceny. Warunki uzyskania zaliczenia określa na pierwszym spotkaniu ze studentami nauczyciel akademicki. Z mojego doświadczenia może to być też kolokwium (powiedzmy odpowiednik szkolnego sprawdzianu), aktywność na zajęciach, projekty czy referaty. Na studiach obowiązuje sześciostopniowa skala ocen: bardzo dobry(5), dobry plus(4,5), dobry(4,0), dostateczny plus(3,5), dostateczny(3,0), niedostateczny(2,0). Nie widzimy tutaj jedynek, gdyż już ocena niedostateczna powoduje nie zaliczenie przedmiotu. Co ważne! Liczba egzaminów w roku akademickim nie może przekroczyć 8 (w sesji zimowej nie więcej niż 4, w sesji letniej nie więcej niż 5). Na wniosek studenta dziekan może zezwolić na wcześniejszy termin egzaminu – nie jest to termin dodatkowy. W przypadku niezaliczenia takiego egzaminu student traci ten termin, ale nie otrzymuje oceny niedostatecznej do indeksu. Są to egzaminy zwane „zerówkami”, czyli taka pierwsza szansa. Każdy student ma oczywiście prawo wglądu do swojej pracy pisemnej oraz zapoznania się z kryteriami oceniania. Prace pisemne przechowuje się przez jeden rok. Po uzyskaniu wszystkich ocen i wpisów do indeksu, należy go złożyć w dziekanacie nie później niż w dniu wyznaczonym przez dziekana jako termin ostateczny.
Wykładowcy narzekają na słabą frekwencje? Wiedzcie, że nie na wszystko możecie sobie pozwolić. Rodzaje zajęć na których wasza obecność jest obowiązkowa to wykłady z przedmiotów nie kończących się egzaminem, seminaria, proseminaria, konwersatoria, lektoraty, ćwiczenia, zajęcia laboratoryjne i warsztatowe. Student może otrzymać urlop od zajęć w przypadku:
- Długotrwałej choroby, na podstawie orzeczenia lekarza na okres w nim wskazany
- Urodzenia dziecka i opieki nad nim
- Ważnych okoliczności losowych
- Skierowania na studia lub praktyki zagraniczne
Taki urlop może trwać od trzech tygodni do roku. Sposób i termin wyrównania zaległości określa nauczyciel akademicki prowadzący zajęcia. Wszelkie usprawiedliwienia student powinien dokonać w terminie tygodnia od ustania przyczyny nieobecności.
Opłaty na uczelni mogą być pobierane w szczególności za studia niestacjonarne, powtarzanie zajęć z powodu ich niezaliczenia, powtarzanie semestru lub roku, warunkowe zaliczenie etapu studiów, prowadzenie zajęć w języku obcym.
Na naszej uczelni funkcjonuje również coś takiego jak zajęcia do wyboru – kursy ogólnouczelniane, zajęcia fizyczne, lektoraty. Zapisy na takie zajęcia odbywają się w trzech ostatnich tygodniach zajęć poprzedniego semestru. Najczęściej przez internetowy system USOS – przy takich zapisach pamiętajcie o cierpliwości! Sami przekonacie się dlaczego.
Każdemu studentowi przysługuje prawo do pomocy materialne na zasadach określonych w zarządzeniu rektora, natomiast studenci szczególnie wyróżniający się w nauce mogą ubiegać się o stypendium ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego.
Warunkiem ukończenia studiów i otrzymania dyplomu jest przygotowanie i złożenie pracy dyplomowej połączone ze zdaniem egzaminu dyplomowego co powinno stać się do końca września ostatniego roku studiów. Ostateczny wynik studiów stanowi sumę ½ średniej arytmetycznej ocen z egzaminów i zaliczeń wpisanych do indeksu (tylko z zaliczonych semestrów), ¼ oceny pracy dyplomowej i ¼ oceny egzaminu dyplomowego.
Oczywiście to nie wszystko z prawnych zakamarków studiowania ale myślę że na razie podstawy wystarczą. Przede wszystkim pamiętajcie, że zawsze macie prawo zgłaszać do władz jednostek uwagi, skargi i zażalenia dotyczące programu studiów. Także zaglądajcie, czytajcie dowiadujcie się by ubiegać się o swoje, a tym samym ułatwić sobie lata studiów. Powodzenia!
Agata Fiszer
źródło: Regulamin Studiów Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2013
fot. http://studia.tv/videos/obowiazki-studenta/
http://www.kognitywistyka.edu.pl/prawa-i-obowiazki-studenta-szkolenie/
