Jestem skłonna stwierdzić, że kwiaty pojawiają się w dziełach malarskich prawie tak często jak kobiety. Przygotowując dzisiejsze zestawienie przejrzałam ponad 1500 obrazów, aby wybrać zaledwie kilka z nich. Wymagało to ode mnie wiele samozaparcia. Przedstawienia wszelkiego rodzaju kwiatów możemy bez problemu dostrzec w pracach najbardziej rozpoznawalnych malarzy oraz tych, którzy zostali wpisani w poczet mistrzów pędzla. Motyw kwiatu przewija się w literaturze i sztuce od wieków: lilia – Nowy Testament, Narcyz – Mitologia Grecka, róża mistyczna – „Boska komedia”, fiołek – „Hamlet”, lilie – „Lilije” A. Mickiewicza, „Kwiaty zła” Baudelaire’a, dzika róża – „Krzak dzikiej róży w ciemnych Smreczynach” J. Kasprowicza, róża- „Mały książę”, maki – „Czerwone maki pod Monte Cassino”. Przykłady można by długo wyliczać. Wyraźnie uwidacznia się również różnorodna symbolika związana z tymi pięknymi wytworami natury. Mogą reprezentować cnotę, niewinność, piękno, kobiecość i oczywiście miłość, ale również utożsamiane są z pejoratywną symboliką, taką jak zło, śmierć, żałoba, zbrodnia, powierzchowne piękno czy postać Szatana. Światy literackie bardzo często przekładają się na wizje artystyczne, dlatego też większość naszych ulubionych postaci i motywów odnajdziemy na malarskich przedstawieniach. Należy również zwrócić uwagę na kwiaty, które nie są traktowane jako odrębny symbol, a stanowią integralną i ważną częścią obrazów. Nie należy ich pomijać w całościowej interpretacji dzieła, bowiem tylko po ich uwzględnieniu jesteśmy w stanie w pełni zrozumieć wymowę sztuki i pobudki artysty, który z jakiegoś powodu zdecydował się na ukazanie kwiatowego piękna i zestawienie go z głównym tematem obrazu.
„Krzak dzikiej róży w ciemnych Smreczynach” – Jan Kasprowicz
I
W ciemnosmreczyńskich skał zwaliska,
Gdzie pawiookie drzemią stawy,
Krzak dzikiej róży pąs swój krwawy
Na plamy szarych złomów ciska.
U stóp mu bujne rosną trawy,
Bokiem się piętrzy turnia śliska,
Kosodrzewiny wężowiska
Poobszywały głaźne ławy…
Samotny, senny, zadumany,
Skronie do zimnej tuli ściany,
Jakby się lękał tchnienia burzy.
Cisza… O liście wiatr nie trąca,
A tylko limba próchniejąca
Spoczywa obok krzaku róży.
-
-
Benozzo Gozzoli, Angel gathering flowers in a heavenly landscape (detail), 1460
-
-
Leonardo da Vinci, Madonna with a flower (Madonna benois), 1478
-
-
El Greco, Lady with a flower in her hair, 1595
-
-
Peter Paul Rubens, The Virgin and Child in a garland of flower, 1621
-
-
Rembrandt, Saskia with a red flower, 1641
-
-
Gerrit Dou, Old woman watering flowers, 1665
-
-
Bartolome Esteban Murillo, The flower girl, 1665-1670
-
-
Jacques-Louis David, A Vestal Virgin crowned with flowers, 1783
-
-
Arnold Böcklin, Flora, strewing flowers, 1875
-
-
Edward Burne-Jones, The annunciation the flower of God, 1862
-
-
Sir Lawrence Alma-Tadema, The flower market, 1868
-
-
Pierre-Auguste Renoir, Picking flowers, 1875
-
-
Edgar Degas, Dancer with a bouquet of flowers (The star of the ballet), 1878
-
-
Julian Alden Weir, The Flower Seller, 1879
-
-
John William Waterhouse, A flower stall, 1880
-
-
Sir Lawrence Alma-Tadema, Welcome footsteps, 1883
-
-
William Merritt Chase, Young girl with flowers, 1885
-
-
Sir Lawrence Alma-Tedema, The roses of Heliogabalus, 1888
-
-
Edward Coley Burne-Jones,The Pilgrim in the Garden (The Heart of the Rose), 1889
-
-
Camille Pissarro, Flowering plum trees, 1890
-
-
Edward Burne-Jones, The Adoration of the Magi, 1890
-
-
Paul Gauguin, Flowers of France, 1891
-
-
Sir Lawrence Alma-Tadema, Spring, 1894
-
-
John William Godward, He loves me, he loves me not, 1896
-
-
John William Godward, A flower seller, 1896
-
-
Edward Burne-Jones, Hope, 1896
-
-
Alphonse Mucha, Flower, 1897
-
-
Edvard Munch, The flower of pain, 1897
-
-
Daniel Ridgway Knight, Gathering Flowers along the River, XIX c.
-
-
Pablo Picasso, Profile of a young girl (Girl with red flower in her hair), 1901
-
-
Stanisław Wyspiański, Dziewczynka z wazonem z kwiatami, 1902
-
-
Odilon Redon, Buddha walking among the flowers, 1905
-
-
Henri Matisse, Branch of Flowers, 1906
-
-
John William Waterhous, The soul of the rose, 1908
-
-
John William Waterhouse, Gather Ye Rosebuds, 1908
-
-
Frantisek Kupka, Woman picking flowers, 1909
-
-
John William Waterhouse, Gather ye rosebuds while ye may, 1909
-
-
Eudene de Blaas, The flower girl, 1911
-
-
Sir Lawrence Alma-Tadema, Summer offering. 1911
-
-
John William Waterhouse, Penelope and the suitors, 1912
-
-
Paul Klee, Flower myth, 1918
-
-
Max Ernst, Woman, Old Man and Flower Femme, 1923
-
-
Diego Rivera, Flower festival, 1925
-
-
Marc Chagall, Lovers with flowers, 1927
-
-
Salvador Dali, Woman with flower head, 1937
-
-
Frida Kahlo, Flower of life flame flower, 1943
-
-
Rene Magritte, Flowers of Evil, 1946
-
-
Fernand Leger, The woman and the flower, 1954
-
-
René Magrittethe, Le coup au coeur, 1956
-
-
Stefan Caltia, Girl with flowers, 2005
Karolina Biedka