Pocałunek to jedna z najważniejszych i zarazem najbardziej intymnych oznak głębokiego uczucia. To akt wyrażający miłość i uwielbienie dla drugiego człowieka. Motyw pocałunku posiada również szeroką warstwę symboliczną. Jest gestem szacunku, oddania oraz czci. W ubiegłych stuleciach, od okresu starożytności poprzez średniowiecze i wieki nowożytne poddani całowali w sygnet bądź inny wybrany atrybut swoich seniorów, władców czy też dostojników kościelnych. W kręgu kultury europejskiej zakorzenił się zwyczaj całowania na przywitanie lub pożegnanie. Robią to przede wszystkim osoby, które łączy silna więź emocjonalna. Całusy to także oznaka miłości rodzicielskiej oraz troski. Natomiast składanie pocałunku na przedmiotach utożsamia się z nadawaniem im szczególnego znaczenia, często zwyczaj ten stanowi integralną część przysięgi. Pocałunek kojarzony jest nie tylko z relacją erotyczną, ale także z przywiązaniem niemalże na poziomie mistycznym. Niestety nadużywany zwykle traci swą moc. W Europie powszechnie akceptowany i tolerowany w miejscach publicznych, jednak w niektórych krajach, jak np. Indie czy Japonia społeczeństwo traktuje go jako coś niezwykle prywatnego. Pomimo różnego podejścia do kwestii pocałunków pewne jest, że posiadają one ogromne znaczenie dla budowania silnych relacji międzyludzkich. Należy również wspomnieć o znaczeniu pejoratywnym omawianej czynności, które pojawia się w Nowym Testamencie. Słynny pocałunek Judasza traktowany jest jako symbol zdrady.
- Giotto, The arrest of christ kiss of judas, 1304-1306
- Jean-Honore Fragonard, The prize of a kiss, 1760
- Jean-Honore Fragonard, The stolen kiss, 1788
- Francesco Hayez, The last kiss of Romeo and Juliet, 1823
- Francesco Hayez, The Kiss, 1859
- Dante Gabriel Rossetti, Joan d’Arc kisses the sword of liberation, 1863
- Frederic William Burton’s, The Meeting on the Turret Stairs,1864
- Dante Gabriel Rossetti, Paolo and Francesca da Rimini, 1867
- William John Hennessy, Mon Brave, 1870
- Gustav Wertheimer, The Kiss of the Siren, 1882
- Sir Frank Bernard Dicksee, Romeo & Juliet, 1884
- Julius Kronberg, Romeo and Juliet on the balcony, 1886
- Franz Stuck, The kiss of the sphinx, 1895
- Auguste Toulmouche, Vanity, 1890
- Sir Lawrence Alma-Tadema, A kiss, 1891
- Henri de Toulouse-Lautrec, In bed the kiss, 1892
- Mary Cassatt, Maternal kiss, 1896
- Edvard Munch, Kiss, 1897
- Silvio Allason, The Kiss, XIX c.
- Konstantin Makovsky, Kissing Ceremony, XIX c.
- Marcus Stone, A stolen kiss, 1900
- Antonio Ambrogio Alciati, The kiss, 1900
- Gustav Adolf Mossa, El beso de Elena, 1904
- Heinrich Lefler, Snow White, 1905
- Gustav Klimt, The kiss, 1907-1908
- Vsevolod Maksymovych, Kiss, 1913
- Kuzma Petrov-Vodkin, Youth (Kiss), 1913
- Mstislav Dobuzhinsky, The kiss, 1916
- René Magritte, Lovers (I), 1928
- Ernest Ludwig Kirchner, The Kiss, 1930
- Rosalyn Drexler, Love in the green room, 1964
- Ron Hicks – Café Kiss Pretty Girls & Bourbon, XXI c.
Karolina Biedka