Powszechnie znanym faktem jest to, że wynalezienie pisma wpłynęło na rozwój cywilizacji. Od wieków księgi były atrybutami ludzi światłych i wykształconych, w tym filozofów, świętych czy Ojców Kościoła. Wynalezienie druku przyczyniło się do rozpowszechnienia czytelnictwa najpierw wśród duchowieństwa i zamożny warstw społecznych, a z biegiem czasu książki stawały się coraz bardziej dostępne dla ogółu społeczeństwa. Umiejętność czytania i pisania w dawnych wiekach była często gwarantem przyszłego sukcesu zawodowego i dawała niesamowicie cenną możliwość osiągnięcia wykształcenia, a tym samym zdobycia lepiej płatnej pracy. W dziełach malarskich, zarówno na portretach, scenach rodzajowych jak i martwych naturach, możemy zaobserwować często pojawiające się księgi. Symbolizują one zwykle wiedzę, naukę, prawdę, godność, dostojeństwo czy nawet potęgę i cnotę. Dzięki lekturom nie tylko zdobywamy cenne informacje o otaczającym nas świecie lub historii, ale także możemy oderwać się od rzeczywistości, przenieść się do zupełnie innego świata, często dla większości z nas całkowicie niedostępnego, odległego i nierzeczywistego. Czytanie uspokaja, rozwija wyobraźnię, wzbogaca słownictwo oraz wiedzę, a co więcej uświetnia wizerunek osoby sięgającej po książkę. Artyści zdawali sobie z tego sprawę już wieki temu, dlatego tak chętnie przelewali na płótno sceny przedstawiające ludzi pogrążonych w lekturze. Portretowali też piękne damy trzymające w dłoniach książki, co zdecydowanie pozytywnie wpływało na ich wizerunek.
- Rogier van der Weyden, Zwiastowanie,1435
- Jan van Eyck, Święty Hieronim w pracowni, 1442
- Sandro Botticelli, Madonna of the book, 1479
- Quentin Massys, The Moneylender and His Wife, 1514
- Quinten Massys, Erasmus of Rotterdam, 1517
- Parmigianino, Portrait of a man with a book, 1524
- Ludger Tom Ring the Elder, Virgil, c. 1538
- Hermann Tom Ring, Portrait of a gentleman with a skull and book,1554
- Ludger Tom Ring the Younger, Portrait of a young patrician lady c. 1565
- Rembrandt, Filozof, 1631
- Hendrick Pot, Portrait of a Young Woman, 1635
- Edward Collier, Vanitas, Still Life with Astrological Globe, Musical instruments Skull and Books on a Draped Table, 1665
- Jean Marc Nattier, Duchess of tremoille, 1741
- Joshua Reynolds,Gertrude Duchess of Bedford, 1756
- Henry Robert Morland, Woman Reading by a Paper Bell Shade, 1766
- Emma Irlam Briggs, A book at bedtime, XIX c.
- Carl Adolf Mende, Familienportratvonderban, 1824
- Martinus Rørbye, Young clergyman reading, 1836
- William Dyce, Paolo and Francesca, 1845
- Dante Gabriel Rossetti, Paolo and Francesca da Rimini, 1855
- Augustus Leopold Egg, The Travelling Companions, 1862
- Jean Baptiste Camille Corot, Interrupted Reading, 1870
- Adam Chmielowski, Mdame with a letter, 1870
- Auguste Toulmouche, Inthe Library, 1872
- Anders Ernst Anders, Ein stiller moment, 1878
- Degas Edgas, Mary Cassatt at the Louvre, 1880
- Tadeusz Ajdukiewicz, Portret Heleny Modrzejewskiej, 1880
- Albert Anker, Rosa and Bertha Gugger, 1883
- Vincent van Gogh, Plaster Statuette a Rose and Two Novels, 1887
- Henri de Toulouse-Lautrec, Etude Helene Vary, 1888
- Vincent van Gogh, L’Arlésienne (Madame Joseph-Michel Ginoux),1888–89
- Frederick Childe Hassam, Summer Sunlight,1892
- Alexander Mark Rossi, Forbidden books, 1897
- Pierre Auguste Cot, Young maiden reading a book, XIX c.
- Friedrich Wilhelm Schadow, A girl reading, 1831-1832
- John William Waterhouse The Missal, 1902
- Ralph-Hedley, Kept In, 1908
- Sir George Clausen, Twilight Interior-Reading by Lamplight,1909
- Odilon, Redonalsace or monk reading, 1914
- Jean Laurent Challié, La lecture, 1920
- Ethel Porter Bailey, Reflections,1921
- Nicholas Roerich, Book of doves, 1922
- Edward Cucuel, Ggirl in an interior, 1923
- René Magritte, La Lectrice soumise, 1928
- Harold Harvey, Portrait of Stella Mary Burdett, 1935
- Norman Rockwell, Jo Seated on the Old Sofa, 1937
- Georges Braque, Woman with book, 1945
- Alexander Deineka, Mikhailovskoye in park, 1946
- Cyankiewicz, Zdzislaw, Akt czytającej, 1947
K. Biedka