Słynne powiedzenie Work smarter, not harder (z ang. Pracuj mądrze, a nie ciężko) to dewiza większości studentów. Każdy z nas stara się jak najszybciej i jak najlepiej nauczyć się treści programowych za pomocą różnych sposobów. Warto więc poznać kilka nowych, mniej znanych technik, które ułatwią naukę.
Studiowanie łączy się z przyswajaniem dużej ilości materiałów oraz nowych informacji. Czasami przez natłok obowiązków, stres lub zmęczenie trudno nauczyć się czegokolwiek. Czytanie tej samej strony kilkanaście razy i podkreślanie najważniejszych słów nie należy do najefektywniejszych metod zapamiętywania. Warto zapoznać się z technikami stosowanymi przez studentów i uczniów na całym świecie, aby usprawnić proces uczenia się.
Pomidorowy minutnik
The Pomodoro Technique to technika uczenia się polegająca na zarządzaniu czasem. Została ona opracowana przez studenta Francesco Cirillo w latach 80., kiedy podczas nauki zaczął używać minutnika w kształcie pomidora. Metoda ta opiera się na kilku krokach. Pierwszym z nich jest decyzja, postanowienie, jaki materiał ma zostać przyswojony. Następnie za pomocą czasomierza wyznacza się 25 minut na naukę. Po tym czasie następuje 5 minut przerwy. Tradycyjnie wykonuje się cztery takie sesje (niecałe dwie godziny nauki), po czym następuje 15 minut odpoczynku. Istnieje także druga, bardziej wymagająca opcja zakładająca 45 minut nauki oraz 15 minut przerwy. Technika ta wpływa na studenta bardzo motywująco, czuje on, że musi wykorzystać dany mu czas i chce to zrobić jak najlepiej. Pozwala ona na maksymalne skupienie oraz daje dużą efektywność. Korzystać z tej metody można samodzielnie bądź też używając specjalnych aplikacji, stron internetowych albo oglądając filmy na platformie YouTube. Metoda ta jest tak popularna, że jej autor – Francesco Cirillo do dzisiaj oferuje szkolenia na temat posługiwania się nią.
System Leitnera
System ten został przedstawiony przez Sebastiana Leitnera w 1972 r. Opiera się on na metodzie zapamiętywania wzrokowego. Zakłada użycie papieru, długopisu i trzech pudełek. Na kartkach uczący się zapisuje pytania i odpowiedzi dotyczące materiału, który zamierza przyswoić. Bardzo istotne jest zanotowanie ich na dwóch osobnych stronach, tak aby pożądaną treść można było odczytać tylko poprzez obrócenie kartki. Podczas uczenia używa się także trzech skrzyneczek. Pierwsza zawiera wszystkie stworzone w celu nauki fiszki. Druga obejmuje wyłącznie te z materiałem, który został już przyswojony. Jeśli podczas nauki pojawiają się karteczki z treścią, które nie muszą już być w użytku, ponieważ uczący zapamiętał je bardzo dobrze, trafiają one do trzeciej skrzynki. System przydzielania przyswajanych treści do określonych kategorii zapamiętania pozwala na jasne określenie, nad czym jeszcze należy popracować oraz co zostało już dokładnie przeanalizowane.
Czytaj mądrze
Metoda nauki SQ3R bierze swoją nazwę od pięciu fundamentów, na których opiera się cały jej system, mianowicie: Survey (z ang. ankieta), Question (z ang. pytanie), Read (z ang. czytanie), Recite (z ang. recytacja), Review (z ang. powtarzanie). Polega ona na wybieraniu spośród informacji podanych w danej książce, opracowaniu czy innych materiałach jedynie najważniejszych informacji. Pierwszym krokiem jest analiza tekstu, która zakłada wypisanie tylko najważniejszych informacji, zwracanie uwagi na tabele oraz wykresy. Następnie uczący przechodzi do zadawania pytań o przeczytanej treści: Co zostało przedstawione w tekście? Czego można się z niego dowiedzieć? Co było mi już wiadomo na ten temat? Po tym przechodzi się do ponownego czytania opracowania w celu znalezienia odpowiedzi. Czwartym krokiem jest podsumowanie najważniejszych punktów z materiału i próba odpowiedzenia na wcześniej zadane pytania. Na końcu przechodzi się do powtórki przerobionego tekstu. Wtedy to następuje także czas na doczytanie wybranych stron i sprawdzenie się z treści przy użyciu wcześniej sformułowanych pytań. Metoda ta używana jest szczególnie w sytuacjach braku dostatecznej ilości czasu na głęboką analizę tekstu, ponieważ pozwala ona na szybkie odnalezienie w nim najważniejszych punktów i jego podsumowanie.
Ucz się tak, jak chciałbyś być nauczany
Metoda ta została stworzona przez Richarda Feynmanna, fizyka i zdobywcę Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1965 r. za niezależne napisanie pracy na temat relatywistycznej elektrodynamiki kwantowej. Ta opracowana przez naukowca technika należy do nieco bardziej osobliwych. Jej najważniejszym założeniem jest przetłumaczenie treści w taki sposób, aby pojąć ją mógł uczeń szkoły podstawowej w wieku 11–12 lat. Pomimo tego, że sposób ten wydaje się niezwykle prosty, wymaga jednak całkowitego zrozumienia przyswajanych treści. Może w tym pomóc rozpisanie danych informacji na kartce papieru oraz próba przekazania jej następnie oralnie. Po omówieniu materiału należy sprawdzić, czy podczas przemówienia wystąpiły jakieś błędy i w razie potrzeby poprawić je. Istotne są tu także stosowane terminy naukowe oraz złożoność języka, ponieważ w założeniu cała treść powinna być łatwo przyswajalna dla dziecka.
Pamięć wzrokowa
Mind mapping (z ang. mapowanie myśli) to technika opracowana przez Tony’ego Buzana, brytyjskiego psychologa. Jej początki sięgają jednak już 300 r. p.n.e., kiedy to powstało drzewo Porfiriusza, czyli stworzony przez greckiego filozofa Porfiriusza wykres w kształcie drzewa, prezentujący hierarchie Arystotelesa. Miało ono bardzo zbliżoną formę do używanego dzisiaj sposobu nauki. Obecnie tworzenie tzw. mapy myśli jest kolejną metodą na szybkie przyswojenie materiału z możliwie najmniejszym nakładem pracy. Polega ono na kreacji pewnego rodzaju wykresu, którego centrum, najważniejszym słowem jest pojęcie ogólnie opisujące całą treść, którą należy przyswoić. Od punktu w centrum diagramu rozchodzą się główne idee, założenia danego opracowania. Taki układ pozwala na wykorzystanie obu półkul mózgowych oraz łączenie ze sobą przyswajanych treści skoncentrowanych wokół przerabianego tematu.
Alternatywne metody nauki podbijają internet. Są tworzone specjalne strony WWW, aplikacje i szkolenia, które pozwalają poznać ich tajniki. Korzystanie z nich nie wymaga specjalnego sprzętu czy też przyborów, co jeszcze bardziej ułatwia sprawę. Co więcej, zostały one w większości stworzone przez naukowców i ludzi wykształconych, co jeszcze bardziej zachęca do ich użytkowania. Warto we własnym zakresie wypróbować kilka z nich, by ułatwić sobie życie i bezproblemowo przyswajać wiedzę przed sesją egzaminacyjną.
Źródła:
- F. Cirillo, The Pomodoro Technique, https://francescocirillo.com/products/the-pomodoro-technique, [dostęp: 14.10.2023].
- Richard P. Feynman, https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1965/feynman/facts/, [dostęp: 14.10.2023].
- S. Tamm, The 7 Best Study Methods for All Types of Students, https://e-student.org/best-study-methods/, [dostęp: 14.10.2023].
- 10 Effective Study Techniques to Try This Year, https://www.usa.edu/blog/study-techniques/, [dostęp: 14.10.2023].
- A Brief History of Mind Mapping: The Tree of Porphyry,, https://blog.mindmanager.com/history-of-mind-mapping-tree-of-porphyry/, [dostęp: 14.10.2023].
- Mind Mapping and Tony Buzan’s Contribution to the Invention of Mind Maps, https://www.edrawmind.com/article/tony-buzan-biography.html, [dostęp: 14.10.2023].
Tekst: Natalia Pytel
Grafika: Agata Smolarczyk
