Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ale na podstawie dostępnej literatury dotarłyśmy do surowca o dużym potencjale. Na tegorocznej XI Konferencji Naukowej w Katowicach, której współorganizatorem był Uniwersytet Opolski, przedstawiłyśmy pracę na ten temat.
Żeń-szeń jako surowiec w leczeniu negatywnych skutków spożycia alkoholu
Tak zwany kac alkoholowy jest złożonym układem niekorzystnych objawów występujących po nadmiernym spożyciu napojów alkoholowych. Dla wielu z nas ten termin nie brzmi obco.
Dlaczego kac odczuwalny jest dopiero następnego dnia?
Wbrew powszechnym przekonaniom, kaca nie wywołuje wyłącznie etanol, ale głównie jego toksyczne metabolity takie jak aldehyd octowy. To wyjaśnia, dlaczego najwięcej niekorzystnych objawów zatrucia alkoholowego występuje wówczas, gdy poziom alkoholu we krwi maleje. Szczyt niepożądanych objawów jest osiągany, gdy jego stężenie w surowicy krwi jest bliskie zera, dlatego też kac odczuwalny jest dopiero następnego dnia.
Duży odsetek osób spożywających alkohol oraz negatywne objawy kaca to dostateczne powody, aby stworzyć odpowiednią suplementację pomocną w niwelowaniu niekorzystnych skutków spożycia alkoholu.
Co może być pomocne w leczeniu kaca?
Badania potwierdzają skuteczność żeń-szenia w leczeniu kaca i zapobieganiu mu. Preparaty zawierające ten składnik mogą wspomagać metabolizm etanolu i eliminować wolne rodniki dzięki stymulacji enzymów, m.in. dehydrogenazy alkoholowej, dehydrogenazy aldehydowej, układu cytochromu CYP2E1 i katalazy.
Podczas przemian etanolu w organizmie powstają wolne rodniki oraz reaktywne formy tlenu, które mogą uszkodzać miąższ wątroby, dlatego dodatkową zaletą stosowania produktów na bazie żeń-szenia może być również jego działanie hepatoprotekcyjne. Oznacza to, że wątroba jest w odpowiedni sposób chroniona przed toksynami.
Największą aktywność żeń-szeń wykazywał w postaci przetworzonego surowca poddanego procesowi fermentacji lub suszeniu parą wodną. Substancje czynne wywołujące zamierzony efekt to m.in: kwas linolowy, flawonoidy i fenole.
Dlaczego prowadzenie badań w temacie kaca jest trudne?
Niestety prowadzenie badań nad kacem nie jest łatwe, ponieważ jest on w każdym aspekcie dosyć indywidualną kwestią. Podczas badań największym problemem są osobnicze różnice jak np.:
- płeć – organizm kobiety słabiej metabolizuje alkohol;
- waga – ważny jest dobór ilości alkoholu do masy ciała;
- wiek – najlepszą grupą do badań byłyby osoby w wieku rozrodczym;
- grupy etniczne – również mogą mieć wpływ na wyniki badań, wiąże się to z różnorodną kulturą czy tradycją;
- stan naszego zdrowia oraz to, czy będziemy wyspani, najedzeni i nawodnieni;
- czynniki genetyczne – co ciekawe, mutacja w genie dehydrogenazy aldehydowej (ALDH2) może powodować dużo większego kaca niż u zdrowych osób.
Jak widać problemów podczas przeprowadzania eksperymentu może być całkiem sporo i wobec tego trudno dobrać jednolity system badań.
Jakie korzyści niesie ze sobą stosowanie żeń-szenia?
Obserwuje się zmniejszenie objawów ze strony ośrodkowego układu nerwowego tj.:
- bólu głowy,
- trudności z koncentracją,
- problemów z pamięcią,
- trudności ze snem,
- zmęczenia,
- zawrotów głowy.
Stwierdza się również redukcję objawów żołądkowo-jelitowych tj.:
- wymiotów,
- biegunki,
- bólu brzucha,
- utraty apetytu,
- nudności.
Co ciekawe, dodatkowo zaobserwowano też zmniejszone uczucie pragnienia.
Jednak mimo wszystko poprawie nie uległy:
- kołatanie serca,
- objawy sercowo-naczyniowe,
- lęk,
- depresja,
- drżenie,
- nadmierna potliwość.
Dostępne dane sugerują, iż żeń-szeń łagodzi większość objawów kaca alkoholowego oraz wspomaga regenerację wątroby. Potencjał preparatów na bazie żeń-szenia nie jest w pełni wykorzystany, dlatego należy prowadzić nad nimi dalsze badania w celu opracowania skutecznych metod leczenia kaca.
Stosowane dawki ekstraktu z żeń-szenia to 3,22 mg/100 ml. Preparaty z żeń-szenia podawane były w proporcji 1:1, tj.: na 100 ml napoju alkoholowego podawano 100 ml wyciągu z żeń-szenia. Wyciągi podawano przed spożyciem alkoholu.
Przeciwskazaniem do stosowania preparatów z żeń-szeniem może być jednoczesne przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych, leków na cukrzycę i kofeiny. Nie powinny ich stosować również osoby z podwyższonym ciśnieniem krwi, chorobami autoimmunologicznymi, dzieci i kobiety karmiące.
Podsumowując, chciałybyśmy zaznaczyć, że nie propagujemy spożywania alkoholu, ale gdy już do niego dochodzi, dobrym pomysłem będzie łączenie go z żeń-szeniem.
Bibliografia:
Jayawardena R, Thejani T, Ranasinghe P, Fernando D, Verster JC. Interventions for treatment and/or prevention of alcohol hangover: Systematic review. Hum Psychopharmacol. 2017 Sep;32(5). doi: 10.1002/hup.2600. Epub 2017 May 31. PMID: 28568743.
Je J, Kim H, Park EJ, Kim SR, Dusabimana T, Jeong K, Yun SP, Kim HJ, Cho KM, Park SW. Fermentation of Sprouted Ginseng (Panax ginseng) Increases Flavonoid and Phenolic Contents to Attenuate Alcoholic Hangover and Acute Liver Injury in Mice. Am J Chin Med. 2021;49(1):131-146. doi: 10.1142/S0192415X21500075. Epub 2020 Dec 26. PMID: 33371811.
Lee DI, Kim ST, Lee DH, Yu JM, Jang SK, Joo SS. Ginsenoside-free molecules from steam-dried ginseng berry promote ethanol metabolism: an alternative choice for an alcohol hangover. J Food Sci. 2014 Jul;79(7):C1323-30. doi: 10.1111/1750-3841.12527. Epub 2014 Jun 24. PMID: 24962619.
Lee MH, Kwak JH, Jeon G, Lee JW, Seo JH, Lee HS, Lee JH. Red ginseng relieves the effects of alcohol consumption and hangover symptoms in healthy men: a randomized crossover study. Food Funct. 2014 Mar;5(3):528-34. doi: 10.1039/c3fo60481k. PMID: 24458173.
Roberts E, Smith R, Hotopf M, Drummond C. The efficacy and tolerability of pharmacologically active interventions for alcohol-induced hangover symptomatology: a systematic review of the evidence from randomised placebo-controlled trials. Addiction. 2021 Dec 31. doi: 10.1111/add.15786. Epub ahead of print. PMID: 34972259.
Autorki: Monika Kompala, Julia Kuc
Grafika: pixabay.com
