Ajurweda, dosłownie tłumaczona jako „wiedza o życiu”, to system medycyny niekonwencjonalnej, który ma głębokie korzenie w tradycji indyjskiej. W dzisiejszym świecie, opartym na skomplikowanej technologii i szybkim tempie życia, ajurweda zyskuje na popularności jako holistyczne podejście do zdrowia i dobrego samopoczucia.
Historia ajurwedy
Początki ajurwedy sięgają tysięcy lat wstecz, do starożytnych pism hinduskich. System ten rozwijał się i ewoluował, dostosowując się do zmieniających się warunków i potrzeb społeczeństwa. Jego korzenie tkwią w wierzeniach hinduskich, a rozwój był kształtowany przez licznych filozofów i uzdrowicieli na przestrzeni wieków.
Podstawowe zasady ajurwedy
Filozofia ajurwedy wynika z przekonania, że zachowanie równowagi między ciałem, umysłem i duchem jest kluczowe dla zdrowia jednostki. Opiera się na pięciu podstawowych elementach – ziemi, wodzie, ogniu, powietrzu i eterycznej przestrzeni – które współtworzą strukturę ciała i wsparcie jego funkcji. Zgodnie z ajurwedą każda osoba ma unikalną kombinację tych elementów, znanych jako dosze: vata (powietrze i eteryczna przestrzeń), pitta (ogień i woda) oraz kapha (woda i ziemia). Zrozumienie pojęcia doszy może pomóc w zastosowaniu odpowiednich diet, stylu życia i praktyk zdrowotnych, które według tego systemu pomagają w utrzymaniu równowagi.
Ajurweda a styl życia
Dieta odgrywa kluczową rolę w praktyce ajurwedyjskiej. Istotnym jest nie tylko to, co jesz, ale także jak i kiedy jesz. Ajurweda zaleca spożywanie świeżych, sezonowych produktów, unikanie przetworzonej żywności oraz zwracanie uwagi na indywidualne potrzeby organizmu. Wyważone posiłki, bogate w składniki odżywcze, wpływają korzystnie na funkcjonowanie mózgu i ogólną kondycję psychiczną. Ponadto ajurweda promuje harmonię między umysłem a ciałem poprzez praktyki takie jak joga, medytacja, masaż czy ziołolecznictwo. Te metody mają korzystny wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne, ale także na stan emocjonalny – są zatem często zalecane dla harmonii ciała i umysłu. Codzienne praktyki, takie jak rytuały poranne i wieczorne, są według tego systemu kluczowe dla utrzymania zdrowego trybu życia. Ajurweda kładzie duży nacisk na harmonię z cyklami natury, co obejmuje również zdrowy sen. Sen odgrywa istotną rolę w regeneracji ciała i umysłu, dlatego zaleca się, by był regularny i głęboki. Jednakże jak każdy system medyczny, ajurweda wymaga zrozumienia i wykwalifikowanego wsparcia od specjalistów, aby można było ją skutecznie stosować.
Konsultacja z wykwalifikowanym praktykiem ajurwedyjskim może być kluczowa dla osiągnięcia pełnych korzyści płynących z tego systemu.
Ajurweda w Polsce
W Polsce coraz więcej osób odkrywa dobrodziejstwa ajurwedy. Dostępność do tradycyjnej wiedzy staje się coraz większa, a liczne centra ajurwedyjskie oferują konsultacje i terapie. Polska staje się miejscem, gdzie spotykają się różne tradycje medycyny alternatywnej, a ajurweda zdobywa uznanie jako uzupełnienie konwencjonalnych metod leczenia. Mimo popularności ajurweda nie jest pozbawiona krytyki. Kwestie związane z brakiem naukowych dowodów i skuteczności budzą pewne kontrowersje. Niektórzy eksperci zwracają uwagę na aspekty dotyczące standardów i bezpieczeństwa niektórych praktyk tego systemu. Jednak jego zwolennicy argumentują, że brak badań naukowych nie oznacza braku skuteczności, a ajurweda jest systemem holistycznym, trudnym do zbadania tradycyjnymi metodami naukowymi. W miarę postępu badań pojawiają się nowe trendy i możliwości leczenia. Coraz więcej naukowców interesuje się potencjałem ajurwedy w leczeniu różnych schorzeń. Badania nad wpływem pewnych składowych ajurwedy (np. jogi czy spożywania niektórych ziół) pokazały, że mogą przekładać się na zdrowie serca, wzmocnienie układu odpornościowego czy nawet opóźniać procesy starzenia.
Ajurweda, będąca skarbnicą mądrości i tradycji, oferuje nowoczesnemu społeczeństwu alternatywne podejście do zdrowia. W kontekście współczesnego świata, gdzie tempo życia jest szybkie, a stres powszechny, ajurweda może okazać się pomocna w znalezieniu oazy spokoju i równowagi. Jej uniwersalne zasady, oparte na harmonii z naturą, są ponadczasowe i zyskują aprobatę coraz szerszego grona ludzi.
Źródła:
- A. Jones, A Portable Cosmos: Revealing the Antikythera Mechanism, Scientific Wonder of the Ancient World, Oxford University Press 2017.
- J. Loewenthal, G. Y. Yeh, D. H. Mehta i P. M. Wayne, Integrative medicine and health, in: Hazzard’s Geriatric Medicine and Gerontology, 8e, eds. J. B. Halter, J. G. Ouslander, S. Studenski, K. P. High, S. Asthana, M. A. Supiano, C. S. Ritchie i K. Schmader, McGraw Hill 2022, https://accessmedicine-1mhmedical-1com-12p7l25s00008.han.uni.opole.pl/content.aspx?bookid=3201§ionid=266646548, [dostęp: 12.11.2023].
- H. Sharma, R. K. Wallace, Ayurveda and Epigenetics, „Medicina (Kaunas, Lithuania)” 2020, 56(12), s. 687, https://doi.org/10.3390/medicina56120687, [dostęp: 12.11.2023].
Tekst: Julia Kuc, Monika Kompala
Zdjęcie: Aleksandra Czarnecka
