Cukier i słodziki są substancjami słodzącymi powszechnie stosowanymi w naszej diecie. Od długiego czasu toczą się debaty na temat ich wpływu na zdrowie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej produktom słodzącym, aby lepiej zrozumieć ich oddziaływanie na ludzki organizm.
Cukier, zwany też sacharozą, jest naturalnie występującym w wielu produktach spożywczych składnikiem, który nadaje im słodycz. Natomiast słodziki to substancje chemiczne lub naturalne, które są stosowane jako alternatywa dla cukru, aby zapewnić słodki smak bez dodatkowych kalorii.
Cukier jest jednym z najbardziej popularnych składników naszej diety. Jest powszechnie obecny w słodkich przekąskach, napojach gazowanych, słodzonych napojach owocowych, wypiekach i wielu innych produktach spożywczych. Jednak nadmierna konsumpcja tej słodzącej substancji może prowadzić do szeregu negatywnych skutków dla zdrowia. Wysokie spożycie węglowodanów jest ściśle związane z otyłością, cukrzycą typu drugiego, chorobami serca, próchnicą zębów i wieloma innymi schorzeniami. Sacharoza dostarcza dużą liczbę kalorii, nie przynosząc przy tym żadnych korzyści żywieniowych. Dlatego organizacje zdrowia zalecają ograniczenie spożycia cukru w diecie i szukanie zdrowszych alternatyw.
Jedną z takich alternatyw są słodziki. To substancje, które nadają słodki smak, ale nie dostarczają kalorii. Są stosowane w wielu produktach dietetycznych, napojach light i zero, a także w wielu innych niskokalorycznych artykułach spożywczych. Słodziki są szczególnie popularne wśród osób, które chcą ograniczyć spożycie cukru ze względu na problemy zdrowotne (takie jak cukrzyca) lub kontrolują swoją masę ciała. Wiele środków słodzących dostępnych na rynku zostało również poddanych badaniom naukowym, aby potwierdzić ich bezpieczeństwo dla zdrowia.
Jednym z najczęściej stosowanych słodzików jest aspartam – niskokaloryczny substytut cukru, który jest ok. 200 razy słodszy od sacharozy. Jest stosowany w produktach dietetycznych, takich jak napoje bezcukrowe, gumy do żucia, a także w wielu innych przetworzonych produktach spożywczych. Badania naukowe przeprowadzone na aspartamie nie wykazały dowodów na jego szkodliwość dla zdrowia przy normalnym spożyciu, czyli 40 mg na 1 kg masy ciała. Jednak osoby z fenyloketonurią, rzadką chorobą genetyczną, powinny unikać aspartamu, ponieważ nie mogą go metabolizować.
Innym popularnym słodzikiem jest sacharyna. Jest ona jednym z najstarszych sztucznych słodzików i stosuje się ją w produktach takich jak napoje dietetyczne, słodzone jogurty itd. W przeszłości wzbudzała obawy związane ze swoim potencjalnym negatywnym wpływem na zdrowie, ale współcześnie została już zbadana i uznana za bezpieczną do spożycia przez wiele organizacji zdrowia na całym świecie.
Innymi słodzikami, które zyskują popularność, są stewia i erytrytol. Stewia jest naturalnym słodzikiem pochodzącym z rośliny o tej samej nazwie. Jest niekaloryczna i stosowana w wielu produktach spożywczych. Z kolei erytrytol jest cukrem alkoholowym o niskiej kaloryczności, który występuje naturalnie w niektórych owocach i warzywach. Oba te słodziki są uważane za bezpieczne i nie wywołują negatywnych skutków ubocznych u większości osób.
Należy jednak pamiętać, że słodziki, podobnie jak cukier, powinny być spożywane z umiarem. Chociaż dostarczają one mniej kalorii lub nie mają ich wcale, nadmierne spożycie słodzików może prowadzić do pewnych problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Dlatego tak ważne jest, aby czytać etykiety produktów. Słodziki mogą być alternatywą dla cukru, bezpieczną dla osób z organiczeniami zdrowotnymi. Jednak w każdym przypadku kluczowe jest, aby zachować umiar i zrównoważoną dietę opartą na różnorodnych produktach spożywczych, które dostarczają nie tylko słodyczy, ale także składników odżywczych niezbędnych dla zdrowia i dobrego samopoczucia.
Źródła:
- H. Gertig, J. Przysławski, Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
- A. Maksymiuk-Kłos, K. Strzelec, P. Piątkiewicz, Substancje słodzące – zalety i wady, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Warszawa 2018.
- A. Dittfeld, A. Koszowska, J. Nowak i in., Cukier – czy warto go zastąpić substancjami słodzącymi?, Katowice 2014.
- B. Waszkiewicz-Robak, F. Świderski, K. Świąder, Substancje intensywnie słodzące – korzyści i zagrożenia, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2011.
- A. Drzewiecka, Sztuczne i naturalne środki słodzące, Gdynia 2016.
- Słodziki czy cukier – co wybrać? Różnice i wpływ na zdrowie, https://apteline.pl/artykuly/slodziki-czy-cukier-co-wybrac, [dostęp: 22.06.2023].
- Erytrytol, czyli erytrol, zwany także dobry cukrem. Kto może go spożywać i w jakiej ilości?, https://www.wapteka.pl/blog/artykul/erytrytol-czyli-erytrol-zwany-takze-dobry-cukrem-kto-moze-go-spozywac-i-w-jakiej-ilosci, [dostęp: 22.06.2023].
Autorki: Julia Kuc, Monika Kompala
Zdjęcie: Anna Hołowata
