W obecnych czasach coraz częściej spotkać się można ze stwierdzeniem, że zdrowie psychiczne studentów jest mocno nadwyrężone. Wszechobecny stres, zmiany w codziennym życiu spowodowane pandemią koronawirusa oraz depresja, która na dobre weszła w szeregi chorób cywilizacyjnych, mają wpływ na nasze zdrowie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne.
W przypadku studentów pojawia się również problem aklimatyzacji w nowych, uczelnianych warunkach, zupełnie innych niż w szkole średniej. Zdobywanie wykształcenia wiąże się z wieloma trudnościami, które często wydają się młodym ludziom nie do przejścia.
Z badań wynika, że studenci czują ogromną presję, aby odnieść sukces zarówno na studiach, jak i po ich ukończeniu (Pikiewicz, 2020). Są to młodzi ludzie, od których wymaga się bardzo wiele. W dodatku, okres studiowania jest jednocześnie czasem, kiedy człowiek znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na którąś z chorób psychicznych. Ma to związek z dojrzewaniem, ogólnie rozumianym rozwojem w połączeniu z największymi zmianami w dotychczasowym życiu, tj.: opuszczeniem domu rodzinnego, trudnościami w odnalezieniu się w nowym środowisku, odpowiedzialnością za własną edukację, samodzielnym utrzymywaniem się i – co za tym idzie – połączeniem nauki z pracą. Dla jednego studenta okaże się to mobilizujące, dla innego – będzie jednym z powodów wystąpienia problemów psychicznych.
Według przeprowadzonych badań częstotliwość występowania problemów psychicznych wśród studentów jest wyższa niż w populacji ogólnej i wynosi od 19,2% do 67,4% (Stallman, 2010). Podczas pandemii problemy psychiczne wśród młodych ludzi znacznie się nasiliły, jak donosi profesor Simon Evans z University of Surrey, który przeprowadził badanie pod kątem depresji, lęków, ogólnego samopoczucia, spożycia alkoholu oraz jakości snu wśród studentów (Evans, Alkan, Bhangoo, Tenenbaum, Ng-Knight, 2021).
W ubiegłym roku powstał raport Rzecznika Praw Pacjenta o zdrowiu psychicznym na polskich uczelniach, z którego wynika, że bardzo często studenci borykają się z niską samooceną, brakiem koncentracji, zaburzeniami odżywiania, ogólnym brakiem wiary w siebie i swoje możliwości, a w najcięższych przypadkach pojawiają się również stany lękowe, depresyjne oraz myśli samobójcze (RPP, 2021).
Z raportu Centrum Analiz Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS) oraz Polskiego Stowarzyszenia Studentów i Absolwentów Psychologi (PSSiAP)wynika, że „ponad połowa ankietowanych studentów (64%) uważa, że dostęp do profesjonalnej i bezpłatnej pomocy psychologicznej w Polsce nie jest wystarczający, a wynikać to może w szczególności ze zbyt odległych terminów oczekiwania do specjalisty w zakresie opieki psychologicznej w ramach NFZ (94%)‟. Oczywiście istnieje możliwość wizyty prywatnej, ale – jak ocenia większość studentów (83%) – jest to zbyt drogie (NZS, PSSiAP, 2021).
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że do 2030 roku depresja będzie najczęściej występującą chorobą (WHO, 2011). Niestety, psychiatria w Polsce jest bardzo zaniedbana, a temat zdrowia psychicznego, choć niezwykle złożony i czasem niewygodny, jednocześnie jest ważnym elementem współczesnego społeczeństwa, na który – w związku z powyższymi – należy zwracać szczególną uwagę. Zapotrzebowanie na pomoc dotyczy około 10% populacji (Ramusiewicz-Osypowicz, 2019), jednak nie jesteśmy w stanie jej zapewnić. Dlatego bardzo ważne jest, aby szkoły wyższe i uniwersytety wspierały swoich uczniów poprzez zapewnienie opieki psychologa w placówkach. Istotne jest także zachęcanie do korzystania z takiej pomocy, by w przyszłości choroby psychiczne i szukanie wsparcia zostało całkowicie odstygmatyzowane. Przed nami długa droga, ale liczy się każdy krok, choćby ten najmniejszy.
Bibliografia:
STALLMAN H., 2010, Psychological distress in university students: A comparison with general population data, „Australian Psychologist‟.
PIKIEWICZ A., 2020, Zdrowie psychiczne studentów – gdzie szukać pomocy?, https://wsparciepsychologiczne.psrp.org.pl/2020/07/zdrowie-psychiczne-studentow-gdzie-szukac-pomocy/.
Zdrowie psychiczne na polskich uczelniach – raport Rzecznika Praw Pacjenta, 2021, https://www.gov.pl/web/rpp/zdrowie-psychiczne-na-polskich-uczelniach—raport-rzecznika-praw-pacjenta.
EVANS S., ALKAN E., BHANGOO J., TENEBAUM H., NG-KNIGHT T., 2021, Effects of the COVID-19 lockdown on mental health, wellbeing, sleep, and alcohol use in a UK student sample, „Psychiatry Research‟.
RAMUSIEWICZ-OSYPOWICZ K., 2019, Mamy epidemię depresji. 1/4 Polaków ma zaburzenia psychiczne, https://portal.abczdrowie.pl/mamy-epidemie-depresji-1-4-polakow-ma-zaburzenia-psychiczne.
Autorka: Anna Dębińska
Grafika: Pixabay.com
